Cieplej znaczy szybciej

O tym, Ĺźe ocieplenie klimatu bÄdzie miaĹo wpĹyw na szybkoĹÄ obrotu naszej planety wokĂłĹ wĹasnej osi wiemy od 2007 roku. Poziom mĂłrz bÄdzie wzrastaÄ, masy wody przesunÄ siÄ w kierunku biegunĂłw – bliĹźej osi Ziemi, co z kolei sprawi, Ĺźe bÄdzie siÄ ona krÄciÄ szybciej. Niedawno naukowcy znaleĹşli jeszcze jednÄ przyczynÄ powaĹźnych zmian ruchu wirowego Ziemi, zwiÄzanÄ z klimatem.

PiÄÄ lat temu Felix Landerer wraz ze wspĂłĹpracownikami z Instytutu Meteorologicznego Maksa Plancka w Hamburgu na podstawie najbardziej realistycznego scenariusza MiÄdzynarodowego ZespoĹu ds. Zmian Klimatu (IPCC), zakĹadajÄcego podwojenie iloĹci dwutlenku wÄgla w atmosferze w 2100 roku w stosunku do 2000 roku, oszacowaĹ skutki podniesienia siÄ temperatury oceanĂłw. Przedstawiony na Ĺamach "Geopsychical Research Letters" model wykazaĹ, Ĺźe poskutkuje to zmianÄ gÄstoĹci wĂłd oraz ich cyrkulacji. Wielkie masy wody przemieszczÄ siÄ na wyĹźsze szerokoĹci geograficzne, co przyspieszy ruch obrotowy Ziemi.

– WyobraĹşcie sobie ĹyĹźwiarza, ktĂłry siÄ wiruje wokĂłĹ wĹasnej osi. – Gdy rozkĹada ramiona, zwalnia, a kiedy je przyciska do ciaĹa, krÄci siÄ szybciej – obrazowo tĹumaczyĹ w 2007 roku Landerer. Podobnie na skutek globalnego ocieplenia bÄdzie zachowywaÄ siÄ Ziemia. DzieĹ w 2200 roku bÄdzie krĂłtszy o 0,12 milisekundy.

ChoÄ duĹźo wskazuje na to, Ĺźe niemiecki model moĹźe zostaÄ zrealizowany, wedĹug zwykĹego czĹowieka dotyczy on odlegĹej przyszĹoĹci. Okazuje siÄ jednak, Ĺźe ziemska doba moĹźe siÄ skrĂłciÄ duĹźo wczeĹniej z innego, lecz rĂłwnieĹź zwiÄzanego z klimatem, powodu.

Pracownicy laboratorium NASA w Kalifornii oraz Instytutu Fizyki Ziemi w ParyĹźu zauwaĹźyli, Ĺźe listopad 2009 roku upĹynÄĹ nieznacznie szybciej niĹź powinien. Tego nie daĹo siÄ wytĹumaczyÄ jeszcze podnoszeniem siÄ poziomu oceanĂłw. Przez prawie dwa lata sprawdzali, co mogĹo byÄ tego przyczynÄ. W koĹcu wpadli na Ĺlad innej korelacji pomiÄdzy cieplejszym klimatem o ruchem obrotowym planety. AmerykaĹscy i francuscy naukowcy kilkanaĹcie dni temu przedstawili wyniki swoich badaĹ w tym samym czasopiĹmie co Lenderer.

8 listopada zimny prÄd morski zwany Dryfem WiatrĂłw Zachodnich – opĹywajÄcy caĹÄ AntarktydÄ nagle zwolniĹ, by po dwĂłch tygodniach znĂłw wrĂłciÄ do swojej zwykĹej prÄdkoĹci. DokĹadna analiza ujawniĹa, Ĺźe Ziemia kaĹźdego dnia w tym okresie obracaĹa siÄ o 0,1 milisekundÄ szybciej. 20 listopada doba trwaĹa juĹź z powrotem tyle, co zwykle.

Steven Marcus, gĹĂłwny autor badaĹ, w rozmowie z "New Scientist" powiedziaĹ, Ĺźe po raz pierwszy czĹowiek zaobserwowaĹ na tyle znaczÄcÄ zmianÄ w systemie prÄdĂłw morskich, Ĺźe jest ona w stanie wpĹynÄÄ na ruch wirowy caĹej planety. UjawniĹ teĹź, Ĺźe nikt dokĹadnie jeszcze nie wie, dlaczego wielki prÄd oceaniczny w ogĂłle zwolniĹ, ale jego zespĂłĹ juĹź teraz nie wahaĹ siÄ sformuĹowaÄ pewnej, dosyÄ prawdopodobnej hipotezy.

Naukowcy spostrzegli, Ĺźe na analizowane listopadowe wydarzenia miaĹo bezpoĹredni wpĹyw to, co wtedy dziaĹo siÄ w atmosferze. Dwa dni przed zwolnieniem prÄdu, zwolniĹy wiatry wiejÄce w tym samym kierunku. Dwa dni po tym jak wiatry przyspieszyĹy, tak samo uczyniĹ prÄd. To nic zaskakujÄcego – wiatry wspierajÄ ruch wĂłd oceanicznych, lecz niezwykĹe byĹo zaobserwowanie tego zjawiska aĹź na takÄ skalÄ, powiedziaĹ Marcus.

Jego wspĂłĹpracownik, Tong Lee stwierdziĹ, Ĺźe za szybkoĹÄ tamtejszych wiatrĂłw moĹźe odpowiadaÄ El Niño. Co bardziej niepokojÄce, wiÄkszoĹÄ modeli sugeruje, Ĺźe takie zmiany bÄdÄ zachodziÄ coraz czÄĹciej w wyniku zmian klimatycznych.

Wszystko wskazuje na to, Ĺźe wĹaĹnie poznaliĹmy jeszcze jeden skutek globalnego ocieplenia – bardzo niebezpieczny, bo o trudnych do przewidzenia skutkach.

– To coĹ, czego nie chcielibyĹcie zobaczyÄ – mĂłwiĹ juĹź piÄÄ lat temu Landerer. Dlaczego? PowodujÄcy w niektĂłrych czÄĹciach Ĺwiata pĹywy morskie siÄgajÄce nawet 19 m KsiÄĹźyc spowalnia ZiemiÄ zaledwie o 2,3 milisekundy na 100 lat. JeĹli dopuĹcimy do takich zmian klimatu, ktĂłre skutkowaÄ bÄdÄ skrĂłceniem kaĹźdej doby tylko o 0,1 milisekundy, jak miaĹo to miejsce w dwĂłch tygodniach listopada 2009 roku, w ciÄgu wieku stracimy 3,56 sekundy. Z punktu widzenia czĹowieka to niewiele, ale trzeba uĹwiadomiÄ sobie, Ĺźe bÄdzie to oddziaĹywanie ponad 1500 razy silniejsze niĹź obecny wpĹyw KsiÄĹźyca na ruch obrotowy Ziemi.

Nasza planeta to skomplikowany, olbrzymi system. Dopiero odkrywamy, jakie mogÄ byÄ skutki zaburzenia rĂłwnowagi jednej jego czÄĹci. Trudno wyobraziÄ sobie, jak to z kolei moĹźe wpĹywaÄ na nastÄpne, powiÄzane elementy. CzĹowiek zaburza dziaĹanie co najmniej jednego z nich, wypuszczajÄc do atmosfery ogromne iloĹci gazĂłw cieplarnianych. JeĹli nic z tym nie zrobi, Ziemia bÄdzie musiaĹa radziÄ sobie sama. I poradzi sobie – w ten albo inny sposĂłb. Nie jesteĹmy tylko w stanie przewidzieÄ, czy ktĂłryĹ z nich nie okaĹźe siÄ zgubny do czĹowieka.

ĹšrĂłdĹo: ChroĹmy Klimat

WiÄcej informacji na temat zmian klimatu i zielonej energii na www.klimatdlaziemi.pl