Wszyscy mamy do odrobienia osobistą Lekcję Nieśmiecenia!

W IV edycji projektu „Lekcja Nieśmiecenia” realizowanego we współpracy z firmą Henkel zorganizowaliśmy konkurs na przygotowanie scenariusza kampanii promującej ideę nieśmiecenia w naturze.  Startujące w konkursie placówki oświatowe walczyły nie tylko o kolejne  20 stacji do praktycznej nauki selektywnej zbiorki odpadów, ale także o tytuł Ambasadora Nieśmiecenia, czy Niezbędniki Wolontariusza Naszej Ziemi, wspierające udział w tegorocznej 31 Akcji Sprzątanie świata-Polska. Czwarta odsłona Lekcji Nieśmiecenia dodatkowo została wzbogacona o trzy granty finansowe, którymi nagrodziliśmy najlepsze kampanie edukacyjne zgłoszone w konkursie. Było więc o co powalczyć.

Zgłoszenia konkursowe

W tym roku do konkursu mogły swój udział zgłosić nie tylko szkoły, ale także przedszkola, domy kultury i młodzieżowe ośrodki wychowawcze. Otrzymaliśmy ponad 160 pomysłów na kampanie edukacyjne związane z promocją idei nieśmiecenia. Bardzo nas ucieszyły tak liczne zgłoszenia do konkursu, a przesłane przez koordynatorów pomysły poddaliśmy wnikliwej analizie przede wszystkim pod względem zgodności celów kampanii z ideą nieśmiecenia jak i możliwości realizacji zaproponowanych pomysłów w czasie. Zastanowiły nas bardzo te zgłoszenia, co prawda nieliczne, które nie były związane z tematem konkursu, lub takie których myśl przewodnią konkursu Uczestnicy potraktowali bardzo szeroko, czyli dotyczyły ochrony środowiska, ale nie idei nieśmiecenia. To dla nas ważny sygnał, któremu chcemy przyjrzeć się planując kolejne projekty i konkursy. Niemniej jednak, bardzo dziękujemy wszystkim nauczycielom, wychowawcom i koordynatorom za zgłoszenia, bowiem doskonale wiemy, że dla wielu z Was to dodatkowy wysiłek i zaangażowanie, które podejmujecie
z myślą o uczniach i Waszych palcówkach.

Uczmy się nie tylko odpowiedzialności, ale i wrażliwości 

Zdecydowana większość zgłoszonych kampanii edukacyjnych dotyczących tematu nieśmiecenia zachwyciła nas kreatywnością. Znakomicie brzmiące hasła i myśli przewodnie trafiały w sedno problemu, ale też były precyzyjnie powiązane z instrumentami kampanii edukacyjnych takimi jak plakaty, piosenki, scenariusze przedstawień, filmy czy debaty.  Podziwialiśmy pasję z jaką grupy projektujące kampanię podchodziły do tematu śmieci i śmiecenia, ale też cieszyło nas zrozumienie, że dobre nawyki chroniące środowisko w kwestii naszych codziennych odpadów zależą od naszej wiedzy, wrażliwości na piękno natury oraz tego, czy będziemy się zachowywać odpowiedzialnie.  Wiele z zaproponowanych kampanii dostrzegło również tę delikatność, że skoro kampania promuje idee nieśmiecenia to warto korzystać z takich kanałów promocyjnych jak strony www, media społecznościowe czy debaty… zamiast ulotek. Jednym słowem zgłoszone w konkursie kampanie nie były jedynie atrakcyjnymi projektami, ale propozycjami konkretnych działań, które po wdrożeniu przyniosą wymierne efekty. A przecież o to w każdym procesie edukacji chodzi, nieprawdaż?

Medalowe pozycje

Naszą szczególną uwagę zwróciły trzy kampanie. Wyróżniły się nie tylko tematem, którego dotyczyły, pomysłowym hasłem, ale również innowacyjnym podejściem do ważnego problemu śmieciowego.
I tak z dwudziestki laureatów tegorocznej edycji Lekcji Nieśmiecenia Komisja Konkursowa nagrodziła grantami finansowymi następujące kampanie edukacyjne:

„Lepszy firankowy woreczek od jednorazowych reklamóweczek”

Pod takim hasłem zgłosiła swój projekt Szkoła Podstawowa nr 312 im. Ewy Szelburg – Zarembiny
w Warszawie. Wybrali problem jednorazowych reklamówek tak zwanych „zrywek”, używanych podczas zakupów warzyw i owoców, a bezużytecznych zaraz po przyniesieniu zakupów do domu. Do rozwiązania tego problemu uczniowie szkoły podeszli systemowo poczynając od poznania skali problemu i oszacowania liczby wykorzystywanych „zrywek” w społeczności lokalnej. Następnie zorganizowali zbiórkę nieużywanych firanek, by następnie wykorzystać je do samodzielnego uszycia woreczków na warzywa i owoce. Kolejnym etapem kampanii było rozdanie przygotowanych woreczków jako alternatywnego opakowania przy zakupach warzyw i owoców. W tym celu między innymi zaplanowano współpracę ze sprzedawcą pobliskiego warzywniaka i poproszono, aby proponował kupującym przygotowane przez uczniów woreczki.  W kampanii dodatkowo wykorzystano tematyczne plakaty eksponowane na terenie szkoły oraz specjalnie przygotowany filmik, który można obejrzeć na stronie internetowej i w mediach społecznościowych szkoły. Odbiorcami kampanii byli wszyscy uczniowie, ich rodziny, ale też lokalna społeczność, gdzie zlokalizowana jest szkoła. Nasze uznanie oraz grant w wysokości 3000PLN są już WASZE!

Plastik nigdy nie jest dobrym wyborem!

Szkoła Podstawowa nr 8 im. Jana Pawła II w Trzebini to laureat II nagrody specjalnej.  Koordynator wraz z uczniami zaproponował bardzo ciekawą kampanię zwracającą uwagę na problem dużej ilości plastikowych banerów reklamowych rozwieszanych na przykład podczas kampanii wyborczych.
W ramach kampanii postawili sobie naprawdę ambitne cele. Pierwszy to uświadomienie mieszkańców osiedla o niekorzystnym wpływie plastiku na środowisko ze względu na czas  jego rozkładu oraz o zagrożeniach zdrowotnych związanych z mikro plastikiem. Drugim celem ma być przekonanie polityków do ograniczenia liczby banerów z tworzyw sztucznych podczas kampanii wyborczych zaś te już istniejące należy przeznaczyć do poprawnej utylizacji. Pomysłodawca kampanii proponuje podjęcie działań we współpracy z lokalnymi stowarzyszeniami ekologicznymi z którymi zamierza zorganizować na przykład debatę z udziałem lokalnych polityków.  Grant w wysokości 2000PLN oraz nasz podziw już macie!

Od przedszkola do seniora Lekcja Nieśmiecenia nasz świat w lepsze zmienia!

Laureatką 3 nagrody jest Szkoła Podstawowa im. Powstańców Śląskich w Nędzy.  Koordynatorzy tego projektu kampanii edukacyjnej zaproponowali międzypokoleniowe podejście do problemu śmiecenia. To naprawdę wzruszające spojrzenie na wspólną sprawę jaką jest czystsza Planeta. Wagę ujęcia tematu śmieci w kontekście młodszych i starszych mieszkańców Ziemi podkreśliła druga część hasła zgłoszonej kampanii: Nie śmieciMy, Wy, Oni, nie śmieci cały świat! Autorzy kampanii zamierzają nawiązać współpracę z organizacjami senioralnymi z terenu Gminy Nędza, by móc zaprezentować autorski spektakl pt. „Lekcja Nieśmiecenia świat na lepsze zmienia!” przygotowany przez uczniów klasy pierwszej.  Spektakl obejrzą więc nie tylko uczniowie szkoły, ale też przedszkolaki, studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz rodzice. Będzie on wstępem do wspólnego wrześniowego sprzątania w ramach 31.  Akcji Sprzątanie Świata – Polska.  Kampanie, w których każdy może poczuć się odpowiedzialny za losy Matki Ziemi, są dla nas najpiękniejszą nagrodą i motywacją do dalszej pracy. Dziękujemy z całego serca, a grant w wysokości 1000PLN niech będzie skromnym wyrazem naszej „zielonej” wdzięczności.

W podsumowaniu

Tegoroczna dwudziestka Laureatów IV edycji Lekcji Nieśmiecenia to grono w pełni zasługujące na wielkie brawa! Trzeba więc nam uczciwie przyznać, że wybór zwycięzców był tym razem bardzo trudny. Działania jakie zaproponowano w kampaniach promujących idee nieśmiecenia, obok wyróżnionych grantami finansowymi takie jak na przykład młodzieżowa sonda uliczna zaprojektowana przez Szkołę Podstawową nr 36 w Częstochowie, happening pt. „Daj kosza śmieciom” zgłoszony przez Społeczną Szkołę nr 1 im. Ewarysta Estkowskiego z Łodzi, czy chwytająca za serce kampania pt. „Zielona planeta marzeń- czyli co by było, jeśli Mały Książę zamiast RÓŻY spotkałby GÓRĘ ŚMIECI?” zaprojektowana przez Publiczne Przedszkole nr 3 im. Małego Księcia w Sycowie to prawdziwe perły kreatywności i pomysłowości dające nadzieję na efektywne i efektowne lekcje nieśmiecenia. Uczestnicy swoje kampanie planowali w różnych przedziałach czasowych. Jedne przewidziane były na cały rok szkolny jak na przykład kampania pt. „Nie wyrzucaj do śmieci wszystkiego jak leci” Akademickiego Zespołu Placówek Oświatowych w Fijewie. Kilkumiesięczne, jak na przykład „Nie śmiecę! Nie marnuję! Oszczędzam! Wykorzystuję!” Szkoły Podstawowej nr 4 im. Stefana Żeromskiego w Bełchatowie, czy tygodniowe jak na przykład „Bajkowe dzieci nie lubią śmieci” kampania przygotowana przez Gminne Przedszkole Bajka w Wilczynie. Były też kilkugodzinne wydarzenia szkolne jak „Recyklomania: EKO-EVENT na Cześć Planety” Szkoły Podstawowej nr 1 im. Feliksa Nowowiejskiego w Kętrzynie.

Warto również zauważyć, że do tegorocznego konkursu obok kampanii promujących ideę nieśmiecenia zgłoszono cykliczne działania powiązane z tym zagadnieniem prowadzone od wielu lat przez niektóre placówki oświatowe w kraju.  Takim modelowym przykładem są XXII Zielone Dni w Gołdapi – cykl zajęć organizowanych przez EkoDrużynę Gołdap-Klub Przyjaciół Przyrody ze Szkoły Podstawowej nr 2 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego nr 2 w Gołdapi. I chociaż tym razem Szkoła w Gołdapi nie znalazła się w gronie Laureatów to systematyczne, atrakcyjne i pełne edukacyjnej wartości ekologiczne działania podejmowane przez tę placówkę zasługują na wyróżnienie i uznanie a pasja i zaangażowanie Pani Aliny Oleszczuk – Nauczycielki i Koordynatorki ekologicznych projektów to przykład godny naśladowania.

Laureatom konkursu z całego serca gratulujemy.

Dr Lena Tkaczyk

Głowna Koordynatorka Projektów Edukacyjnych
Fundacji Nasza Ziemia
Przewodnicząca Komisji Konkursowej