Toruń miasto 32. Finału Akcji Sprzątanie świata – Polska

Trzeci weekend września oznacza czas sprzątania swoich kawałków Ziemi. To również moment, kiedy najstarsza i największa, bo obejmująca swoim zasięgiem cały nasz kraj Akcja, ma swój Wielki Finał.  Wiedzą o tym doskonale mieszkańcy Torunia, kadra pedagogiczna toruńskich placówek oświatowych, władze i pracownicy toruńskiego MPO, ale też toruński magistrat, który był współgospodarzem tegorocznych finałowych wydarzeń. 

Efekty? 19 września w piątek, pierwszego dnia Finału, 70% toruńskich szkół podstawowych odpowiedziało na wezwanie i posprzątało swoją najbliższą okolicę, zaś w sobotę 20 września Rynek Nowomiejski Torunia wypełnił się gwarem mieszkańców odwiedzających Ekologiczne Miasteczko. To był skutecznie nadany sygnał do startu Wielkiego Finału.  Świadczy o tym liczba 4200 sztabów już zarejestrowanych do 32. Akcji Sprzątanie świata – Polska. Szacujemy, że w tegorocznej edycji jest niemal 500 tysięcy uczestników.
A przecież to nie koniec sprzątań i nie ostatnie statystyki. 

W Naturę z Kulturą

Doświadczenia ostatnich Akcji pokazały nam, że większość śmieci pozostawionych w naturze to efekt nieprzemyślanej rekreacji człowieka. Śmiecimy podczas wycieczek, weekendowych wypadów za miasto, pikników, wędrówek i – co najgorsze – nie sprzątamy po sobie! Porzucone z premedytacją odpady lądują wśród drzew, na polanach, w jeziorach czy rzekach. Wielokrotnie jest to efekt lenistwa, bezmyślności, a nawet chuligaństwa. 

„Dlatego tegoroczne hasło, które brzmi „W Naturę z Kulturą”, ma nam przypominać o tym, że kultura jest dorobkiem, wizytówką ludzkości i ważnym elementem kształtującym naszą tożsamość. Nie pozostawiajmy wiec śmieci na łonie natury, rozsądnie przygotowujmy się do obcowania z nią i wybierajmy takie aktywności, które minimalizują negatywny wpływ człowieka na przyrodę. Oto nasz tegoroczny manifest nieśmiecenia!  – mówi Beata Butwicka Prezes Zarządu Fundacji Nasza Ziemia.

Niestety z już złożonych sprawozdań od uczestników wynika, że nadal w naturze królują „śmieci weekendowe”: szklane i plastikowe butelki, puszki, opakowania po jedzeniu, kapsle i niedopałki papierosowe. Do tego w sporej liczbie pojawiły się tekstylia. Nie brakowało też odpadów, które określamy jako „dziwne i niebezpieczne śmieci”, takich jak: niepotrzebne już banery reklamowe (również wyborcze), jarzeniówki, blokada parkingowa, kanistry po paliwach, zegarki, ławka ogrodowa, czy klawiatura komputerowa. Jednym słowem ewidentnych dowodów na naszą ludzką bezmyślność i brak kultury. 

Toruński Finał 32. Akcji Sprzątanie świata w Polsce 

„Ulokowany po obu stronach Wisły Toruń to jedno z najstarszych miast Polski. To, co szczególnie wyróżnia tę aglomerację to nie tylko bogata historia, zabytkowa architektura, Mikołaj Kopernik czy pierniki. To również niezwykła zielona strefa pełna bioróżnorodności, która stanowi ponad 30% powierzchni naszego miasta” – powiedział podczas rozpoczęcia wydarzenia Paweł Gulewski Prezydent Miasta Torunia.

Dlatego na miejsce, skąd nadaliśmy symboliczny sygnał do startu 32. Akcji Sprzątanie świata – Polska, wybraliśmy właśnie jedną z takich lokalizacji – „Martówkę” – czyli Starorzecze Wisły w Toruniu.  RAZEM z ponad setką dzieci szkolnych i przedszkolakami, przy udziale Prezydenta Torunia i zaproszonych Gości, posprzątaliśmy to ulubione przez torunian miejsce wypoczynku i spacerów. 

„236 kilogramów śmieci w niespełna dwie godziny zebraliśmy na Martówce” – komentuje Grzegorz Mikosza Główny Koordynator Akcji Sprzątanie świata w Polsce. „Ten niewątpliwie urokliwy teren jest wręcz stworzony do odpoczynku na łonie przyrody, ale też jest przykładem naszego niekulturalnego zachowania w takich miejscach. Na pozór czysty, a jednak pełen śladów naszej niechlubnej aktywności. Więc jak to nad wodą, wśród zebranych śmieci przeważały szklane butelki po napojach wyskokowych. Jak to będzie wyglądało po analizie wszystkich sprawozdań od ogólnopolskich sztabów? Przekonamy się pod koniec października” – dodaje Mikosza. 

Dzieci ze Społecznej Szkoły Podstawowej Stowarzyszenia Edukacja, Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Przysieku, Przedszkola im. Marii Montessori w Toruniu oraz Szkoły Podstawowej nr 10 w Toruniu uczestniczyły również w warsztatach ekologicznych toruńskiego edukatora Bartka Guentzla autora projektów edukacyjnych „Leśna Banda” i „Droga do Lasu”. „Martówka” bowiem to doskonałe miejsce, aby poznać z bliska wodny świat roślin i zwierząt, a przy tym dowiedzieć się, jak bawić się w plenerze bez generowania odpadów. To tu w strefie relaksu można było spacerować na bosaka, odpoczywać na hamaku z lunetą do obserwacji ptaków, popijać ziołowe napary i zajadać przygotowany na ognisku kisiel z pysznych malin i borówek. Bo przecież w Akcji sprzątanie świata nie chodzi tylko o to, by sprzątać, ale również promować ideę nieśmiecenia w naturze!

Zielony Patrol 

Równolegle do działań na toruńskiej „Martówce” toczyły się akcje terenowe sprzątania Torunia. 19 września, czyli w pierwszym dniu Finału, zarejestrowało się i podjęło aktywne działania 77 toruńskich sztabów. Z tej liczby 70 stanowiły szkoły i przedszkola, czyli niemal 70% procent placówek oświatowych tego Miasta.  Dzięki wsparciu i zaangażowaniu toruńskiego MPO wszystkie chętne do sprzątania sztaby otrzymały worki i rękawice, ustalono także koordynaty dla odbioru zebranych odpadów przez służby MPO.  

Zgodnie z planem wspólnie z naszym partnerem logistycznym Omoda & Jaecoo w ramach „Zielonego Patrolu” odwiedziliśmy najaktywniejsze placówki. Nagrodziliśmy efekty ich pracy i jak to bywa zwykle w takich okolicznościach, podziwialiśmy również dodatkowe aktywności przygotowane przez dzieci, w tym wyjątkowy pokaz mody ze strojami, które powstały z odpadów.  

Ale tego dnia zmobilizowały się nie tylko szkoły! Sprzątały okoliczne sołectwa, Młodzieżowa Rada Miasta, Centrum Aktywności Lokalnej i mieszkańcy. Miejskie służby zbierały równiutko poukładane worki z odpadami z niemal każdego rogu ulicy. 

Ekologiczna Fiesta, czyli tradycja zobowiązuje 

Nieprzerwanie od 1994 roku, w drugim lub trzecim dniu Finału, odbywały się ekologiczne pikniki, koncerty, gry i zabawy na łonie natury, w miastach i wsiach, będące swoistym podziękowaniem za zaangażowanie do Akcji. Tak też się stało w słoneczną sobotę 20 września w Toruniu. Trzy pierzeje uroczego Rynku Nowomiejskiego wypełniły się stoiskami edukacyjnymi i gwarem odwiedzających je mieszkańców. Było różnorodnie i oczywiście ciekawie z punktu widzenia ekologicznej wiedzy.  

Wszystko zaczęło się o godzinie 10:00, kiedy to na Rynek „wpłynął” wielki okręt  „The Globe”. Z niego Gaja i Posejdon zapowiedzieli drugi dzień Wielkiego Finału 32 Akcji Sprzątanie świata – Polska, przedstawili hasło tegorocznej edycji, historię Akcji i program wydarzenia. Widowisko przygotował Teatr Baj Pomorski. 

Ziemia jest naszym wspólnym domem

Silną reprezentację na Rynku miało oczywiście toruńskie MPO, które nie tylko prowadziło edukację w zakresie gospodarki odpadami, ale też przedstawiło gościom imponującą flotę pojazdów, w tym nowy nabytek – zamiatarkę przypominającą… pszczołę! Na tym samym stanowisku można było również spotkać przedstawicieli Klubu Hokejowego Energa Toruń i doskonalić się w sztuce strzelania krążkiem do bramki. 

Uwagę odwiedzających przyciągało również stoisko Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych oraz Nadleśnictwa Dobrzejowice, gdzie można było wysłuchać pasjonujących historii o lasach i drzewach, zbudować własny karmnik, wziąć udział w kole fortuny i wygrać sadzonki drzew. 

Edukację ekologiczną prowadziły także dwa wydziały Urzędu Miasta Torunia: Wydział Gospodarki Komunalnej oraz Wydział Środowiska i Ekologii.  Rodziny odwiedzające EkoMiasteczko tłoczyły się przy stanowiskach projektu toruńskiego edukatora Bartka Guentzla: „Droga do lasu”, ucząc się, jak minimalizować swój wpływ na środowisko podczas podróży i wypoczynku na łonie natury. Bardzo dużym zainteresowaniem dzieci i dorosłych cieszyły się również warsztaty u Dawida Kilona, autora książek przyrodniczych i rysownika. Zajęcia łączyły obserwację miejskich ptaków z rysowaniem suchymi pastelami. 

Atrakcje czekały na gości również na stoiskach Przedszkola Montessori, Wód Polskich, Hufca ZHP w Toruniu, Eko Patrolu Straży Miejskiej, Książnicy Kopernikańskiej i Ogrodu Zoobotanicznego. Możliwość jazdy testowej najnowszymi ekologicznymi samochodami Omoda & Jaecoo i zabawiający gości Robopies przyciągały nie tylko fanów nowoczesnych technologii. 

Tegoroczny manifest 32. Akcji Sprzątanie świata – Polska podczas drugiego dnia zyskał na sile również dzięki młodym adeptkom z teatru imienia Wiliama Horzycy z Torunia, które zapraszały do interaktywnych spotkań ze sztuką oraz uczestnikom Coperniconu, Festiwalu Gier i Fantastyki, który równocześnie odbywał się w Toruniu. Mieliśmy zaszczyt gościć wielu z nich w naszym ekologicznym miasteczku, a oni ubarwili swoją obecnością wiele pamiątkowych fotografii. 

Magiczna Moc Dzika Eleganta

Autor tegorocznego plakatu, Andrzej Pągowski, w satyryczny sposób spersonifikował dzika jako wytwornego eleganta znającego zasady leśnego savoir-vivre’u. Ekstrawaganckie ubranie dzika bije nas po oczach, bowiem strój zwierzęcia, chociaż niezwykle uroczysty, jest tak samo niewłaściwy w lesie jak… śmieci, które w tym lesie zostawiamy. Co więcej, ubiór dzika jest ludzki, bo przecież ludzkie są wszystkie śmieci porzucone na łonie natury. Andrzej Pągowski w sylwetce zwierzęcia sportretował nas. 

W krzywym zwierciadle plakatu odbija się każdy, kto nie dba o czystą naturę, któremu po prostu brak kultury, by w lesie, na plaży, czy nad wodą zachować się poprawnie. Do obowiązującego w tym roku hasła kampanii „W Naturę z Kulturą” Mistrz dodał wyrazisty slogan „Dzik nie świni w lesie. A Ty?”  A my dodaliśmy do prezentacji plakatu magiczny znak, czyli pocieranie fioletowego noska Dzika Eleganta tuż przed wyruszeniem na sprzątanie. Ma to wróżyć mało śmieci w naturze. Czy się sprawdza? Z tym bywa różnie, ale chętnych do pocierania noska Dzika Eleganta nie brakuje! 

Do końca października, zarejestrowane sztaby będą mogły jeszcze sprzątać swoje kawałki Polski, inspirując się myślą przewodnią, plakatem i promując ideę nieśmiecenia w naturze. Placówki oświatowe, które posprzątały i zaraportowały swoje akcje, mają szansę zdobyć tytuł Lidera 32. Akcji i grant w wysokości 10.000 złotych. 

Pożegnaliśmy gościnny i piękny Toruń z wiarą, że dzięki naszemu wspólnemu wysiłkowi tegoroczne przesłanie zagości w każdym z nas a dobre maniery i szacunek do czystej przyrody wejdą nam w krew i staną się częścią naszej ludzkiej natury.